Παράσταση Καραγκιόζη στο "Μακάρι"

Αποσπάσματα από την παράσταση "Τα 82 εντάλματα του Καραγκιόζη"
Αφιέρωμα στον καραγκιοζοπαίχτη Κωνσταντίνο Γεράκη στη μουσική σκηνή "Μακάρι"

Στην κιθάρα συμμετείχε η κόρη του καραγκιοζοπαίχτη Κωνσταντίνου Γεράκη, Χριστίνα Γεράκη, θέατρο σκιών, μπουζούκι Τάσος Ανδριώτης

Ο Καραγκιόζης πρωθυπουργός

Ο ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΗΣ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ
Ακούσατεεε..ακούσατεεε
Ο Καραγκιόζης έρχεται στην Ακαδημία Πλάτωνος!!!
Πέμπτη 29/3 στις 21.00 - 22.00 στο Συνεργατικό Καφενείο Ακαδημίας Πλάτωνος (Μοναστηρίου 140) σε μια παράσταση για ενήλικο κοινό.
Λίγα λόγια για την υπόθεση..
Η άδικη εξουσία του Πασά πέφτει και ο Καραγκιόζης καθώς είναι δημοφιλής στον λαό εκλέγεται πρωθυπουργός! Έτσι έχει αναλάβει καθήκοντα και μοιράζει υπουργεία στους φίλους του!
Όμως οι αντίπαλοι του θα προσπαθήσουν να εναντιωθούν.
Μια απολαυστική σατιρική κωμωδία!
Μη λείψει κανείς!
Καραγκιοζοπαίχτης: Τάσος Ανδριώτης
Είσοδος: με ελεύθερη οικονομική συνεισφορά

Ο Καραγκιόζης στο "Μακάρι"

"Τα 82 εντάλματα του Καραγκιόζη"
Μία παράσταση αφιερωμένη στον καραγκιοζοπαίχτη από την Αμοργό Κωνσταντίνο Γεράκη.\
Τάσος Ανδριώτης: Θέατρο σκιών, μπουζούκι, τραγούδι
Συμμετέχει η κόρη του καραγκιοζοπαίχτη Κωνσταντίνου Γεράκη, Χριστίνα Γεράκη σε κιθάρα, τραγούδι.

Μουσική σκηνή "Μακάρι"
Ζωοδόχου Πηγής 125 και Κομνηνών
Νεάπολη Εξάρχεια
Τετάρτη 28 Μαρτίου 21:00
Είσοδος: 10 ευρώ με κρασί, μπύρα

, ρακί

"Τα εντάλματα του Καραγκιόζη" στο συνεργατικό καφενείο "το Μανταλάκι"

"Τα εντάλματα του Καραγκιόζη" στο συνεργατικό καφενείο "το Μανταλάκι"
Μπάμπη Άννινου 15 - Άνω Πατήσια
Πέμπτη 22 Μαρτίου ώρα 20:00
Είσοδος: με ελεύθερη οικονομική συνεισφορα

Το μαγεμένο δεντρί

ΤΟ ΜΑΓΕΜΕΝΟ ΔΕΝΤΡΙ

Ακούσατεεε..ακούσατεεε
Ο Καραγκιόζης έρχεται στην Ακαδημία Πλάτωνος!!!
Κυριακή 18/3 στη 13.30 - 15.00 στο Συνεργατικό Καφενείο Ακαδημίας Πλάτωνος (Μοναστηρίου 140) σε μια παράσταση για παιδιά κάθε ηλικίας.

Ο Πασάς οργανώνει ένα γλέντι στο σαράι προς τιμήν της κόρης του. Όμως υπάρχει ένας μύθος ότι το δέντρο που είναι στην πλατεία του σαραγιού, είναι στοιχειωμένο και μεταμορφώνει τον κόσμο. Έτσι έχει ειδοποιήσει τον Χατζηαβάτη να τελαλήσει στον κόσμο ώστε να μην περνάει από εκείνο το μέρος. Κάποιοι όμως αγνοούν τη διαταγή του Πασά και καθώς περνούν για το σαράι, το δέντρο τους μεταμορφώνει. 
Πώς θα γλιτώσουν από αυτή τη συμφορά; 
Μια κλασσική κωμωδία του θεάτρου σκιών με γέλια ακράτητα, ζουμερά και σπιρτόζικα!

Καραγκιοζοπαίχτης: Τάσος Ανδριώτης
Είσοδος: με ελεύθερη οικονομική συνεισφορά

3 Απίθανες κωμωδίες στο Συνεργατικό Καφενείο Ακαδημίας Πλάτωνος

3 Απίθανες κωμωδίες στο Συνεργατικό Καφενείο Ακαδημίας Πλάτωνος - Μοναστηρίου 40, Ακαδημία Πλάτωνος
Καραγκιοζοπαίχτης: Τάσος Ανδριώτης
Είσοδος: με ελεύθερη οικονομική συνεισφορά

Κυριακή 18/3 ώρα 13.30 - 15.00

Το μαγεμένο δεντρί:

Ο Πασάς οργανώνει ένα γλέντι στο σαράι προς τιμήν της κόρης του. Όμως υπάρχει ένας μύθος ότι το δέντρο που είναι στην πλατεία του σαραγιού, είναι στοιχειωμένο και μεταμορφώνει τον κόσμο. Έτσι έχει ειδοποιήσει τον Χατζηαβάτη να τελαλήσει στον κόσμο ώστε να μην περνάει από εκείνο το μέρος. Κάποιοι όμως αγνοούν τη διαταγή του Πασά και καθώς περνούν για το σαράι, το δέντρο τους μεταμορφώνει.
Πώς θα γλιτώσουν από αυτή τη συμφορά;
Μια κλασσική κωμωδία του θεάτρου σκιών με γέλια ακράτητα, ζουμερά και σπιρτόζικα!

Κυριακή 25/3 ώρα 13.30 - 15.00

Ο γάμος του Καραγκιόζη:

Ο Καραγκιόζης γνωρίζει και ερωτεύεται τη γυναίκα που του προξένεψαν. Οι γάμοι έχουν ανακοινωθεί και οι καλεσμένοι φτάνουν και το γλέντι ξεκινά για τον περιβόητο γάμο. 
Τι θα γίνει όμως όταν καταλάβει ο Καραγκιόζης ότι άλλη του προξένεψαν και με άλλη πάνε να τον παντρέψουν;
Μια υπέροχη κωμωδία με σπαρταριστά γέλια!!!

Πέμπτη 29/3 ώρα 21.00 - 22.00

Ο Καραγκιόζης πρωθυπουργός (για ενήλικες):

Η άδικη εξουσία του Πασά πέφτει και ο Καραγκιόζης καθώς είναι δημοφιλής στον λαό εκλέγεται πρωθυπουργός! Έτσι έχει αναλάβει καθήκοντα και μοιράζει υπουργεία στους φίλους του!
Όμως οι αντίπαλοι του θα προσπαθήσουν να εναντιωθούν.
Μια απολαυστική σατιρική κωμωδία!
Μη λείψει κανείς!

Οι πρώτες παραστάσεις με μικρόφωνο

Κείμενα - Έρευνα: Τάσος Ανδριώτης

Πριν βγουν τα μικρόφωνα, οι καραγκιοζοπαίκτες έπαιζαν φωναχτά και με τις τόσες φωνές που άλλαζαν, πάθαιναν λαρυγγίτιδα.

Ο Ντίνος Θεοδωρόπουλος μαζί με άλλες καινοτομίες που έχει κάνει στον Καραγκιόζη, είσαγε για πρώτη φορά το μικρόφωνο το 1947. Πολλοί καραγκιοζοπαίκτες αντιστάθηκαν στην αρχή λόγω ότι έτσι χάνεται το στοιχείο της παράδοσης μα αργότερα πολλοί απ’ αυτούς αναγκάστηκαν να παίζουν με μικρόφωνο.

Ο καραγκιοζοπαίχτης και ο βοηθός

Κείμενα - Έρευνα: Τάσος Ανδριώτης

Ο ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΟΠΑΙΚΤΗΣ

«Ο καλός καραγκιοζοπαίκτης γεννιέται, δε γίνεται»

Γιάνναρος (Γιάννης Μουρελάτος)

Το θέατρο σκιών είναι από τα δυσκολότερα είδη θεάτρου. Ο καραγκιοζοπαίκτης μιμείται όλες τις φωνές των χαρακτήρων και χρειάζεται ταλέντο στην αλλαξοφωνία και στην προφορά. Κάθε φιγούρα έχει διαφορετική χροιά και τρόπο ομιλίας.

Επειδή το θέατρο σκιών είναι παράδοση προφορική και δεν υπάρχουν κείμενα, ο καραγκιοζοπαίκτης αυτοσχεδιάζει πάνω στην υπόθεση του έργου.

Παίρνει το ρόλο του σκηνοθέτη. Δημιουργεί διάφορα εφέ, ήχους κλπ. Ένας ψίθυρος ή ένα νόημα φτάνουν για να καταλάβει ο βοηθός τι πρέπει να κάνει και πια φιγούρα θα βγει.

Χρειάζεται να είναι ευρηματικός και συγγραφέας διότι ο Καραγκιόζης προσαρμόζεται σε νέα πράγματα και καταστάσεις.

Να έχει μελετήσει κι αφουγκραστεί όλες τις πτυχές της κοινωνίας.

Χρειάζεται να ξέρει λίγα πράγματα από ζωγραφική για να κατασκευάζει φιγούρες, σκηνικά, προγράμματα κλπ.

Στην ανάγκη γίνεται και τραγουδιστής.

Ανήσυχος πάντα για κάτι καλύτερο και πρωτότυπο. Κάθε μέρα ξυπνάει με καινούριες ιδέες. Πηγή έμπνευσής του είναι η καθημερινότητα. Κάτι που θα δει ή θα διαβάσει, μια ατάκα που θ ‘ακούσει στο δρόμο ή στο καφενείο θα τη μεταφέρει στο πανί. Μια περίεργη φάτσα που θα δει θα τη ζωγραφίζει. Μια ιστορία που θα τον συγκινήσει, θα την κάνει καραγκιοζίστηκη. Ακόμα και στον ύπνο του δημιουργεί.

Τις ελεύθερες ώρες του συνήθως θα σχεδιάσει ή θα σκαλίσει κάποια φιγούρα. Μόλις την τελειώσει, θα την χορέψει και θα τη δοκιμάσει αν του ταιριάζει στη φωνή.

Ο ΒΟΗΘΟΣ

«Ο βοηθός κάνει (φτιάχνει) τον καραγκιοζοπαίχτη»

Βασίλαρος (Βασίλης Ανδρικόπουλος)

Ο Βασίλαρος με αυτό εννοούσε ότι η επιτυχία του καραγκιοζοπαίκτη στηρίζεται στο βοηθό. Με αυτή τη δήλωση σημειώνει πόσο σημαντικό ρόλο παίζει ο βοηθός ενός καραγκιοζοπαίκτη.

Ένα λάθος όπως είναι φυσικό μπορεί να χαλάσει σε μεγάλο βαθμό τη ροή της παράστασης. Ο καραγκιοζοπαίκτης βέβαια κάποιες φορές μπορεί να τα "μπαλώσει" μα ο βοηθός πρέπει να είναι σε εγρήγορση. Ο βοηθός πρέπει να "κρέμεται" απ’ το στόμα του καραγκιοζοπαίκτη – δηλαδή να παρακολουθεί με προσοχή τους διαλόγους κτλ, να ξέρει πότε να χειριστεί τις φιγούρες ή την κατάλληλη ώρα που θα τις βγάλει στο πανί, να κάνει τους ήχους και τα λοιπά εφέ. Βέβαια ένας βοηθός δεν είναι αρκετός. Σε αρκετά έργα χρειάζονται παραπάνω χέρια.

Οι περισσότεροι καραγκιοζοπαίκτες αρχικά υπήρξαν βοηθοί άλλων.

Πώς και γιατί "έπιασε" ο Καραγκιόζης στην Ελλάδα

Κείμενα - Έρευνα: Τάσος Ανδριώτης

Μόλις εξαπλώθηκε το θέατρο σκιών στην Ελλάδα με ελληνικά πλέον στοιχεία θα μιλήσουμε στο τι έκανε τον κόσμο να αγαπήσει αυτό το θέαμα και να το επιζητά.

Πέρα από τη μαγευτική εικόνα των σκιών, που γοήτευε μικρούς και μεγάλους και πέρα απ’ τα περίφημα καλαμπούρια του μπερντέ, ο Καραγκιόζης ήταν ένας τρόπος εκτόνωσης για το λαό.

Στα τέλη του 1800 παίζονται πολλές παραστάσεις ανά διάφορα μέρη της Ελλάδας.

Τα έργα που κυριαρχούν είναι οι ηρωικές παραστάσεις όπου διαδραματίζονται την περίοδο της τουρκοκρατίας.

Μιας και δεν είχανε περάσει πολλά χρόνια απ’ την απελευθέρωση, ο κόσμος είχε επιθυμία να βλέπει αυτά τα έργα, να βλέπει τους ήρωες και τις περιπέτειές τους απέναντι στους τούρκους κατακτητές κι έβγαζε το άχτι του όταν σκοτωνόταν ένας αιμοβόρος πασάς.

Δεν ήταν λίγες οι φορές που έγιναν τραγικά περιστατικά την ώρα της παράστασης.

Ο γιος του Αντώνη Μόλλα, επίσης καραγκιοζοπαίκτης Δημήτρης Μόλλας αναφέρει ότι όταν ο πατέρας του έπαιξε τον Αθανάσιο Διάκο στη Δεξαμενή, η γυναίκα ενός λοχαγού λιποθύμησε απ’ τη συγκίνηση και ο λοχαγός άντρας της διέταξε να σταματήσει η παράσταση. Ο Μόλλας αρνήθηκε κι έτσι ο λοχαγός πυροβόλησε στο πανί και τραυμάτισε το Μόλλα και σκότωσε ένα βοηθό του.

Στη γερμανική κατοχή, ο Καραγκιόζης συνέχισε να εμψυχώνει το λαό με τα επίκαιρα τότε έργα του. Όμως κι αυτή την εποχή πολλοί καραγκιοζοπαίκτες κινδύνεψαν κι έβαζαν τσιλιαδόρους την ώρα της παράστασης.

Οι παλαιότερες φιγούρες του θεάτρου σκιών

Κείμενα - Έρευνα: Τάσος Ανδριώτης

Στην Αίγυπτο έχουν διατηρηθεί οι πιο παλιές φιγούρες του θεάτρου σκιών που παιζόταν εκεί και κατά τον ανατολιστή Paul Kahle είναι του 14^ου αιώνα.

Στο Magrib (Δυτικό Ισλάμ, δηλ. Μαρόκο, Τύνις, Αλγέρι), υπάρχει ένας θρύλος για την καταγωγή του Καραγκιόζ, που δείχνει πως ο λόγος ύπαρξής του ήταν πράγματι πολιτικός. Στην Κωνσταντινούπολη, κατά το θρύλο, υπήρχε κάποιος τίμιος και συνειδητός άνθρωπος, ο οποίος υπόφερε παρακολουθώντας τη διαφθορά των υπουργών του Σουλτάνου και των βεζίρηδων κι αναρωτιόταν, πώς να φτάσει ως το Σουλτάνο, για να τον συμβουλεύσει πάνω σ’ αυτό και να του ανοίξει τα μάτια, για τον κακό τρόπο που χειριζόταν τις υποθέσεις του κράτους η ακολουθία του. Έτσι, δημιούργησε ένα θέαμα, που το ονόμασε Καραγκιόζ. Ο Σουλτάνος άκουσε τη φήμη αυτού του αδιάντροπου θεάματος και πήγε να το δει. Εκείνο το βράδυ, αντί τα συνηθισμένα καλαμπούρια και τις αισχρολογίες, παρουσίασε πολιτικούς τύπους και τη διαφθορά τους. Ο Σουλτάνος τιμώρησε όλους τους βεζίρηδες του και στη θέση τους διόρισε αυτόν τον Karakuz Μεγάλο Βεζίρη του. Μετά απ’ αυτό, πολλοί ακολούθησαν το παράδειγμά του, δίνοντας παραστάσεις Καραγκιόζ.

Προέλευση χαρακτήρων

Κείμενα - Έρευνα: Τάσος Ανδριώτης

Για κάθε χαρακτήρα υπάρχουν κάποιες εκδοχές. Φυσικά οι χαρακτήρες Βεληγκέκας και Βεζυροπούλα, είναι καθαρά ελληνικής έμπνευσης και δεν παρουσιάζονται οι χαρακτήρες αυτοί στο οθωμανικό θέατρο σκιών. Όμως οι καραγκιοζοπαίχτες πιθανώς τους εμπνεύστηκαν απ’ το οθωμανικό θέατρο σκιών, όμως τους διαφοροποίησαν συνδυάζοντας κάτι αντίστοιχο με τη δικιά μας παράδοση, κουλτούρα και καθημερινότητα. Θα τους αναλύσω παρακάτω.

Για τον Καραγκιόζη και το Χατζηαβάτη έχουμε μιλήσει σε άλλες αναρτήσεις.

Σιορ-Διονύσιος

1)    Στην Τουρκία παρουσιάζεται ο Φρενκ που στα ελληνικά μεταφράζεται Φράγκος. Είναι δυτικοευρωπαίος και μιλάει με ελληνικές και γαλλικές λέξεις. Δειλός χαρακτήρας μα κομψός με ευρωπαϊκό ντύσιμο σαν τον δικό μας Σιορ-Διονύσιο που κατάγεται απ’ τη Ζάκυνθο. Πιθανόν ο Μίμαρος (Δημήτρης Σαρδούνης) που πρωτοεμφάνισε το Σιορ Διονύσιο που σατιρίζει τους ψευτοαριστοκράτες να εμπνεύστηκε απ’ τον Φρενκ. Πάντως τον καθιέρωσε καθώς στην Πάτρα κυκλοφορούσαν πολλοί ζακυνθινοί και γενικά τύποι απ’ τα Επτάνησα.

2)    Η άλλη εκδοχή είναι πως ο Μίμαρος τον εμπνεύστηκε επειδή γνώριζε κάποιο ζακυνθινό από ευγενική οικογένεια ο οποίος ήταν τεμπέλης και είχε σπαταλήσει την περιουσία του κάνοντας φέστες και φεστίνια όπου μετακόμισε στην Πάτρα κι εργάστηκε ως μεταπράτης και αντιπρόσωπος σταφιδεμπορικών οίκων της Ζακύνθου έχοντας το ψευδώνυμο Διονύσιος Φρίγκος. Κάποιοι ζακυνθινοί όπου έμεναν στην Πάτρα προσβλήθηκαν για το συμπατριώτη τους κι ένα βράδυ κάποιος επιχείρησε να πυροβολήσει το Μίμαρο αλλά αστόχησε.

Μορφονιός

Στην Τουρκία παρουσιάζεται ο Αλτί Καρίς Μπεμπερουχί ο οποίος είναι νάνος με τεράστιο κεφάλι και μακριά μύτη ο οποίος στερείται πνευματικά όπως και ο δικός μας Μορφονιός. Ο Μορφονιός είναι δημιούργημα του Αντώνη Μόλλα κα πιθανόν να είχε τον Αλτί Καρίς Μπεμπερουχί ως πρότυπο σατιρίζοντας τους καθώς πρέπει λιμοκοντόρους και τους βουτυρομπεμπέδες εγωπαθείς.

Σταύρακας

 

Στην Τουρκία παρουσιάζεται ο Κανμπούρ Τιρυακί που σημαίνει θεριακλής, παρουσιάζεται μαστουρωμένος μιλώντας αργά και κοιμισμένα από το όπιο. Επίσης στην Τουρκία παρουσιάζεται ο Mastöryani ο οποίος είναι γάλλος που εμφανίζεται πάντα μεθυσμένος. Ο Γιάννης Μώρος το 1905 δημιούργησε το Σταύρακα που μιλάει την αργκό μακρόσυρτα σατιρίζοντας τους μάγκες του Ψειρή και της Πλάκας.

Εβραίος

Στην Τουρκία παρουσιάζεται ένας εβραίος ραββίνος μακρυλαίμης με μούσι που κάνει τις ίδιες κωμικές κινήσεις με τον εβραίο που δημιούργησε ο Γιάννης Πρεβεζάνος σατιρίζοντας τους εβραίους της Θεσσαλονίκης.

Μπαρμπαγιώργος

1) Στην Τουρκία παρουσιάζεται ο Τουρκ (τούρκος) ή Μπάμπα-Χιμμέτ ο οποίος είναι βουνίσιος ξυλοκόπος απ’ την Ανατολής. Ψηλός, στιβαρός με γενειάδα και πάντα με το τσεκούρι στον ώμο. Επίσης παρουσιάζεται ένας αλβανός κι ένας έλληνας οι οποίοι φορούν φουστανέλα. Πιθανόν ο Γιάννης Ρούλιας ο οποίος δημιούργησε το Μπαρμπαγιώργο με τη γκλίτσα στον ώμο να είχε αυτούς ως πρότυπο.

2) Η άλλη εκδοχή είναι ότι είναι δημιούργημα του Μίμαρου το 1896 όταν έπαιζε παραστάσεις σε ένα πανηγύρι στην Κατούνα στο Ξηρόμερο. Ο Μίμαρος μαζί με το Γιάννη Ρούλια την ώρα που καθόντουσαν σε ένα καφενείο είδαν απ ‘έξω να περνάνε πρόβατα. Στο καφενείο μπήκε ένας ψηλός βλάχος ο οποίος ερχόταν στο πανηγύρι απ’ το χωριό του Παλιοκατούνα. Είχε άγρια μορφή, μεγάλο τσιγκελωτό μουστάκι, φορούσε φουστανέλα και μιλούσε με ρουμελιώτικη προφορά. Τον λέγανε Γιώργο Μπλατσάρα κι οι Κατουνιότες τον φώναζαν μπαρμπα-Γιώργο. Ο χαρακτήρας του όμως ήταν αγαθός και καλόψυχος. Του αρέσανε οι γυναίκες και ήθελε να παντρευτεί. Μόλις τον είδε ο Μίμαρος, τον ζωγράφισε σε χαρτόνι και τον έβγαζε στις παραστάσεις σε εκείνα τα μέρη. Είχε επιτυχία διότι ο κόσμος αμέσως κατάλαβε για ποιον πρόκειται. Ο Γιάννης Ρούλιας τον επανέφερε στο μπερντέ το 1899 λόγω ότι οι θεατές έβλεπαν τον Καραγκιόζη και άλλους έλληνες χαρακτήρες να τρώνε ξύλο από τους τούρκους και αγανακτούσαν. Πρώτα στο αθηναϊκό κοινό και ύστερα στους πατρινούς.

Βεληγκέκας

Βέβαια ο Βεληγκέκας υπήρξε πραγματικό πρόσωπο. Όμως στο θέατρο σκιών παρουσιάζεται ως όργανο της τάξης. Αρχικά στο μπερντέ παρουσιαζόταν με χατζάρα όπως ο τούρκος Τουζούς Ντελί Μπεκίρ ο οποίος είναι αστυνομικό όργανο της τάξης. Ο Βεληγκέκας επίσης φορά την ίδια στολή με τον Τουζούς Ντελί Μπεκίρ καθώς και με χατζάρι στο χέρι.

Βεζυροπούλα

Στην Τουρκία παρουσιάζεται η γυμνόστηθη τουρκάλα πόρνη Ζεννέ. Στην ελληνική πουριτανική κοινωνία του 1800 δε θα ήταν σωστό να

παρουσιαστεί κάτι τέτοιο κι έτσι πιθανόν να δημιουργήθηκε η βεζυροπούλα.

Κολλητήρης

Στην Τουρκία παρουσιάζεται ως ανιψιός του Κάραγκιοζ ένα παιδάκι ο Κιτσούκ Αντριά. Δεν αποκλείεται να ήταν η έμπνευση του Μίμαρου καθώς δημιούργησε τον Κολλητήρη, γιο του Καραγκιόζη.